User Review
( votes)اختلال ناتوانی کلی یادگیری
تعریف یادگیری از دید جمعی روان شناسان اينگونه است: یادگیری یعنی تغییر نسبتاً پایدار در احساس، تفکر و رفتارِ فرد که بر اساس تجربه ایجاد شده باشد. رفتارگرایانی از قبیل جان واتسون و اسکینر که سرشت انسان را انعطافپذیر میدانستند، معتقد بودند که در” رشد”، یادگیری نقش اصلی را ایفا میکند. چنان که آموزش اولیه میتواند صرفنظر از استعدادها، تمایلات، علاقهها، تواناییها، نژاد و اجداد به ارث بُردهیِ کودک، او را به هر نوع بزرگسالی تبدیل کند.
هوش افراد را میتوان در بازهای میان بسیار کم تا بسیار زیاد نشان داد. افرادی که مهارتهای هوشی و عملی آنان بسیار پایینتر از حد متوسط است از عارضه یا اختلال ناتوانی کلی یادگیری در عذاباند.
سازمان بهداشت جهانی برای تشخیص ناتوانی کلی یادگیری، معیارهایی را معرفی کرده است. برای این که فردی را مبتلا به این عارضه دانست باید نمرات او در آزمون هوش عقلی پایینتر از متوسط باشد و همچنین فرد در انجام کارهای روزانهی خود دچار مشکل باشد. برای مثال؛ این افراد باید در برقراری ارتباط، تاخیر داشته باشند، در کل مهارت این افراد در برقراری ارتباطات اجتماعی یا بین فردی بسیار کم باشد یا در مراقبت از خود ناتوانی نشان دهند.
شدت ناتوانی کلی یادگیری متغیر است؛ از بازهی بسیار زیادِ ناتوانی تا بسیار کمِ ناتوانی قابل اندازهگیری است.
_ افرادی که در حالت ملایم این عارضه هستند؛ میتوانند با کمک حداقلی دیگران غذا بخورند، لباس بپوشند و سخن گفتن و نوشتن اصطلاحات ساده را یاد بگیرند. این افراد قادر نبوده به تنهایی جای دور بروند اما میتوانند محدودهی زندگی خود را شناسایی کنند. این افراد اگر آموزش ببینند و روی نقایص ویژهی آنان کار شود؛ میتوانند تحصیلات دبیرستان خود را تمام کرده و حتی در بزرگسالی به خرید بروند و یا برای خود غذا تهیه کنند. همچنین میتوانند در بعضی از مشاغل مشغول به کار شوند. نمرهی این افراد در آزمون هوش عقلی بین 50 تا 69 میباشد.
_ افرادی که در حالت متوسط این عارضه هستند؛ بیشتر در رشد زبان دچار تاخیر معنادار میشوند؛ بطوری که مثلا در سه سالگی حداکثر کلمات بازگو شدهی آنان، ده کلمه است. احتمال دارد در لباس پوشیدن و غذا خوردن با مشکل رو به رو شوند. این افراد در زمینهی تحصیلی ناموفق هستند اما ممکن است با آموزش ویژه بتوانند در مشاغل ساده، مشغول شوند. احتمال این که در بزرگسالی خیلی از فعالیتهای ساده را، از جمله خرید کردن و سفر رفتن را، قادر نباشند به تنهایی انجام دهند؛ وجود دارد. نمرهی این افراد در آزمون هوش عقلی بین 35 تا 49 میباشد.
_ افرادی که در حالت شدید این عارضه هستند، دایرهی لغاتشان بسیار محدود است؛ بطوریکه در سخن گفتن از جملههای دو تا سه کلمهای استفاده میکنند. این افراد ممکن است از نقص در رشد حرکتی در رنج باشند. در بزرگسالی توانایی استفاده از قاشق، حین غذا خوردن را دارند و اگر لباس های آنها ساده، بدون زیپ و دکمه باشند؛ میتوانند به تنهایی لباس بپوشند. به تنهایی نمیتوانند تا هیچ مسافتی را در تردد و رفت و آمد باشند. ممکن است بعضی کارهای سادهی دستی را بیاموزند اما تعداد زیادی از افراد این گروه حتی قادر به انجام همین کارهای ساده نیز نیستند. نمرهی این افراد در آزمون هوش عقلی بین 20 تا 34 میباشد.
_ افرادی که در حالت عمیق این عارضه هستند، دارای مشکلات بسیار عمیقی نیز هستند و احتیاج به مراقبت تمام وقت دارند. این افراد نمیتوانند به طو کامل لباس بپوشند. ممکن است بتوانند از قاشق برای غذا خوردن استفاده کنند اما از توانایی کامل برای استفاده از قاشق و چنگال، برخوردار نیستند. توانایی برقراری روابط اجتماعی را ندارند، در بزرگسالی بین 300 تا 400 کلمه را میآموزند. تعداد بسیار زیادی از افراد این گروه از بیماریهای مکرر در رنجاند و امید به زندگی بسیار کمی دارند. نمرهی این افراد در آزمون هوش عقلی زیر 20 میباشد.
علت این ناتوانی در یادگیری چیست؟
عوامل متعددی در ایجاد این ناتوانی در یادگیری دخیل هستند. مانند اختلالات کروموزومی و مرتبط با دورهی جنینی، مسمومیتهای پیش از تولد و عفونت در کودکی، مشکلات سوخت و سازی و تغذیهای، ضربههای جسمی و بیماریهای مغزی. البته نباید تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی را نادیده گرفت؛ عوامل فرهنگی و اجتماعی بر بسیاری از عارضه و اختلالات از جمله ناتوانی در یاگیری میتواند دخیل باشد.
فنیل کتونوری و بیماری تیساکس، دو نوع از اختلالات سوخت و سازی، از نوع ژنتیکیاند که در عارضهی ناتوانی یادگیری دخیل هستند.
بیماری تیساکس توسط یک ژن نهفته منتقل میشود. در این بیماری معمولا زمانی که کودک در سنین 3 تا 6 ماهگی است، انحطاط پیشروندهی دستگاه عصبی آغاز میشود و در نهایت منجر به تباهی مغزی و جسمی میشود. معمولا این کودکان تا قبل از 6 سالگی میمیرند و متاسفانه درمان موثر و قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
در اختلال فنیل کتونوری، کودکان قادر به سوخت و ساز یک نوعی از آمینواسید به نام فنیل آلانین، نیستند و به این دلیل دچار صدمهی مغزی دایمی میشوند. برای این اختلال درمان موثر وجود دارد و کودکانی که درمان را از دوران کودکی دریافت میکنند؛ میتوانند از بهره هوشی متوسطی برخوردار باشند.
شایع ترین اختلال کروموزومی؛ سندرم نشانگان داون است. افراد مبتلا به این عارضه، از دوران کودکی از ناتوانی یادگیری کلی در رنج هستند.
نشانگان ایکس شکننده که پس از نشانگان داون، دومین علت شایع ناتوانی کلی یادگیری در مردان است ؛ هنگامی پدید میآید که کروموزوم ایکس، شکسته میشود. از نشانگان این اختلال، ناتوانی کلی شدید تا عمیق یادگیری، نقص در سخن گفتن و نقایص شدید در تعاملات بین شخصی است.
داروهایی که یک زن در زمان بارداری استفاده میکند؛ میتواند از جفت عبور کرده و در رشد جنین تاثیر گذار باشد. به عنوان مثال هر شکلی از کوکائین، مویرگهای خونی مادر را تنگ میکند و جریان خون و اکسیژن رسانی را به جنین کاهش میدهد و احتمالا منجر به آسیب و ناتوانی مغزی میگردد. همچنین کودکانِ مادرانی که در دوران بارداری کراک مصرف کردهاند؛ هوشیاری کمتری دارند و پاسخ هیجانی و شناختی آنان در سطح پایینتری است. الکل نیز میتواند در دوران بارداری روی جنین تاثیر گذار باشد. به طور کلی کودکانی که مادران آنها در دوران باردای از میزان زیادی الکل استفاده کردهاند؛ در خطر بسیار زیادِ ابتلا به ناتوانی یادگیری و نشانگان جنینی الکل هستند.
درصد زیادی از کوکان مبتلا به ناتوانی کلی یادگیری در قشر اجتماعی و اقتصادیِ پایین، هستند. میتوان این گونه گفت که والدین این کودکان نیز از عارضهی ناتوانی یادگیری کلی در رنج بودهاند. هم چنین این امکان وجود دارد که موقعیتهای نامناسب اجتماعی و فقر نیز باعث پایین نگه داشتن هوش کودکان گردد.
اختلال ناتوانی کلی یادگیری
